رژیم متنوع و متناسب و ورزش مداوم دو روی یک سکهاند و برای تجربه یک زندگی سالم باید حواستان به هر دو باشد، اما وقتی پای کاهش وزن، احتمال ابتلا به بیماریها و پیشبینی طول عمر به میان میآید، چطور؟ آیا ورزش و رژیم در مسیر لاغری هموزند و به یک اندازه اهمیت دارند؟ تحقیقات تازه در این زمینه نشان داده است که در یک نبرد تن به تن، رژیم نسبت به ورزش و فعالیت بدنی پیشی میگیرد و از آن جلو میزند.
رژیم نشه فراموش!
دکتر تاد آستورینو، متخصص تربیت بدنی دانشگاه سن مارکوس کالیفرنیا میگوید: «حتی اگر ورزش نکنید، باز هم با رعایت یک رژیم غذایی مناسب و درست غذا خوردن میتوانید مثل یک ورزشکار به نظر برسید و به اندازه کافی سالم باشید. در حالیکه اگر رژیم غذایی درستی نداشته باشید، هرچقدر هم که ورزش کنید باز هم کم میآورید و نمیتوانید بد غذا خوردنتان را جبران کنید.
نتایج پژوهش تازهای که که مجله بی ام جی یا ژورنال پزشکی بریتانیا منتشر شده، مهر تاییدی بر نظرات آستورینو است. گروه پژوهشگرانی که روی این مقاله کار کردهاند معتقدند باور اینکه ورزش کردن میتواند رژیم غذایی چرب و چیلی را خنثی کند، بزرگترین اشتباهی است که هر کسی (بهخصوص اگر چند کیلو اضافه وزن هم داشته باشد) ممکن است در زندگیش مرتکب شود. جالب اینکه حتی ورزش و فعالیت بدنی بدون رعایت اصول صحیح غذا خوردن و داشتن رژیم مناسب در طول روز نمیتواند سلامتی فرد را تضمین کرده و راه را روی ورود خیلی از بیماریها به بدن ببندد.
رژیم بد جبران نشدنی است
دکتر آسم ملهورتا متخصص قلب یکی از نویسندگان این مقاله نیز هست میگوید: «این طرز تفکر که تا وقتی ورزش میکنید و فعالیت بدنی دارید، میتوانید هر غذایی بخورید و هر چقدر دوست داشتید برای خودتان غذا بکشید، نه علمی است و نه اصولی؛ چون هیچ چیز نمیتواند رژیم غذایی بد را جبران کند حتی اگر ساعتها روی تردمیل عرق بریزید یا استخوانهایتان زیر بار وزنههای سنگین خرد شود!
ملهورتا و همکارانش موقع انجام این بررسی متوجه شدند که طی ۳۰ سال گذشته میزان ورزش و فعالیت بدنی کاهش چندانی نداشته، اما در مقابل تعداد بیماران مبتلا به دیابت، چاقی و اضافه وزن و بیماریهای قلبی و عروقی روز به روز بالاتر رفته است. چطور چنین چیزی ممکن است؟ پاسخ را باید در بشقاب غذایی جست و جو کرد که هر روز جلوی رویتان قرار میگیرد! درواقع مشکل اصلی افزایش شدید و غیرقابل کنترل مصرف نان و غلات ساده، قند و شکر سفید و… ـ و نه فعالیت بدنی اندک ـ است که باعث شده سلامتی در مسیر سقوط بیفتد و هر روز بر آمار مبتلایان به بیماریهای مزمن اضافه شود.
ورزشکاران هم در خطرند
جالب اینجاست که خیلی از ورزشکاران معتقدند باید قبل و بعد و در حین ورزش بدنشان را تقویت کنند تا کارایی و عملکرد بهتری داشته باشد و به همین خاطر به محض شروع فعالیت بدنی دستشان به سمت انواع و اقسام نوشیدنیهای ورزشی، اسنکها یا خوراکیهای قنددار و پرکربوهیدرات یا سایر نوشیدنیهای قندی دراز میشود. این حجم مصرف کربوهیدرات میتواند ورزشکاران و حتی دوندگان ماراتون را نیز در معرض ابتلا به مقاومت سلولی به انسولین و ابتلا به دیابت نوع دو قرار دهد.
اهمیت رژیم غذایی در کاهش وزن و حفظ سلامت در مطالعات دیگر نیز مورد توجه قرار گرفته و در یکی از پژوهشهایی که نتایج آن به تازگی در مجله علمی Obesity Reviews منتشر شده، نشان میدهد فعالیت ورزشی مداوم به تنهایی ـ یعنی وقتی با تغییرات رژیم غذایی همراه نباشد ـ به ندرت منجر به کاهش وزن میشود و حتی گاهی اوقات میتواند اثر عکس نیز داشته و باعث چند کیلو اضافه وزن نیز شود! در مقابل مطالعات فراوانی نیز وجود دارد که نشان میدهد بدون توجه به عادات ورزشی و حجم فعالیت بدنی که در طی روز دارید، اگر برنامه غذایی روزانهتان را اصلاح کنید هم میتوانید وزن کم کنید و بیشتر زنده بمانید و هم کمتر دچار بیماری شوید.
ورزش نکنیم تا سالم بمانیم؟!
شاید با خودتان فکر کنید که پس این همه تبلیغ و هیاهو بر سر ورزش کردن و داشتن فعالیت بدنی روزانه چه اهمیتی دارد و اصلا چرا باید ورزش کرد؟! یادتان باشد بر اساس همه این مقالات اگر میخواهید زندگی سالم و عمر طولانی داشته باشید، نباید فعالیت بدنی منظم را ترک کنید. پژوهشهای بیشمار دیگری نیز وجود دارد که حاکی از تاثیر فعالیت بدنی بر سلامت مغز و قلب و پیشگیری از بروز بیماریهایی مانند آلزایمر است. علاوه بر این ورزش از مفاصل شما مراقبت میکند تا دچار دردهای آرتروزی نشوند. جالب اینکه بر اساس همین پژوهشها اگر کسی ورزشکار باشد، راحتتر میتواند با اصول سالمخوری هم کنار بیاید و از زیر رژیم در نرود. پس سلامت شما در گروی داشتن برنامه صحیح غذایی و مرتب ورزش کردن است، اما اگر بخواهید بدانید که کدامیک بیشتر اهمیت دارند یا اگر نتوانید در یک زمان هم رژیم داشته باشید و هم ورزش کنید، باید به توصیه دکتر ملهورتا سراغ تغذیه سالم بروید و رژیمتان را بهبود دهید.