دیابت درست مثل یک کابوس است و اولین سوال هر کسی که به این بیماری مبتلا میشود این است که: «آقای دکتر، خانم دکتر چی بخورم که قند خونم پایین بیاید؟» شما چه فکر میکنید؟ آیا غذا یا ماده غذایی معجزهآسایی هست که قند خون یا التهاب ناشی از دیابت را در بدن کاهش دهد؟ در ادامه میخواهیم ۱۷ نمونه از این «داروها» را به شما معرفی کنیم که مستقیما از دل طبیعت آمدهاند و برای مبارزه با دیابت میتوان روی آنها حساب باز کرد.
ریحان
اسم ریحان که به گوشمان میخورد یاد کتلت داغ لای نان بربری یا کباب کوبیده میافتیم یا اگر اهل غذاهای ایتالیایی باشیم طعم پاستا با سس سیر و ریحان فراوان را زیر زبانمان حس میکنیم، ولی این سبزی با نام علمی Ocimum basilicum، فقط برای عطر و عظم بخشیدن به غذا بهوجود نیامده بلکه هزار و یک فایده دیگر هم دارد که در طب سنتی و جدید تایید شدهاند. در یک مطالعه علمی مشخص شده است که گیاهان و ادویههای آشپزخانهای از جمله زردچوبه، رزماری، مرزنجوش، پونه و ریحان از نظر محتوای فلاونوئیدی سرآمد سایرین هستند و در این میان ریحان با تاثیر شگفتانگیزش روش کاهش قند خون، گوی سبقت را از سیار سبزیجات ربوده است.
بلوبری
بلوبری یا نوع اروپایی آن که بیلبری نامیده میشود، یکی دیگر از گیاهان ضد قندخون است که رنگ آبیاش را مدیون ترکیبات آنتیاکسیدانی به نام آنتوسیانین است. آنتوسیانینها نه فقط قند خون را پایین میآورند، بلکه در بلندمدت در تقویت عضله قلب هم موثر هستند و همچنین در کاهش التهاب و چربیهای بد خون نیز نقش موثری دارند. موسسه بهداشت عمومی و تغذیه بالینی در آمریکا ضمن مطالعاتی که در این زمینه انجام داده، اعلام کرده است که مصرف روزانه بلوبری (حدود ۴۰۰ گرم در روز)، به طور معناداری فاکتورهای التهابی را در بدن کاهش داده و باعث کاهش مقاومت سلولهای بدن به انسولین به ویژه در مبتلایان به سندروم متابولیک میشود. به گفته این محققان که سطح فاکتور التهابی اینترلوکین -۶ در کسانی که عادت به خوردن بلوبری دارند، حدود ۲۰ درصد پایینتر از سایر افراد است.
بابونه
بابونه با نام علمی Matricaria chamomilla نه فقط قند خون را کاهش میدهد، بلکه در کاهش عوارض ناشی از دیابت هم موثر است؛ چون قند را از خون جمع کرده و آن را به کبد میفرستد تا ذخیره شود. پس از یک روز کاری سخت و طاقتفرسا، به سختی میتوان چیزی را پیدا کرد که به اندازه یک فنجان چای بابونه، آرامبخش باشد.
دارچین
نتایج مطالعات متعدی که تاکنون به منظور تاثیر داروهای گیاهی در درمان دیابت انجام شده، حاکی از آن است که دارچین با نام علمی Cinnamomum verum، به کاهش قند خون در مبتلایان به دیابت کمک میکند. مطالعات جدیدی هم که در این خصوص انجام شده نشان داده است که دارچین نه فقط قند خون ناشتا را کاهش میدهد، بلکه در طبیعی شدن سطح هموگلوبین A1c هم نقش موثری دارد. علاوه بر این دارچین حاوی مواد مغذی است که التهاب را در بدن کاهش میدهد و با کاهش کل سترول و کلسترول بد خون و افزایش متابولیسم یا سوخت و ساز پایه بدن، به کاهش وزن نیز کمک میکند. این نکته درگوشی را هم به خاطر داشته باشید که اضافه کردن دارچین به نوشیدنیها یا غذاهای گرم میتواند اثرات خوب آن را تقویت کند.
زیره سبز
زیره سبز ادویهای از خانواده جعفری است که طعمش با برنج قهوهای و عدس، حسابی سازگار است. زیره سبز نه فقط قند خون را کاهش میدهد، بلکه در کاهش کلسترول بد خون نیز موثر است.
قاصدک
اگر از آن دسته آدمهای خوششانسی هستید که باغ یا باغچه دارید، هرگز قاصدکها را با علف هرز اشتباه نگیرید و آنها را نکنید و دور نریزید. قاصدک یا دمنوشی که از آن تهیه میشود، طعم تلخی دارد، اما این تلخی ناشی از وجود ترکیباتی است که قند و فشارخون را پایین میآورد و به بهبود عملکرد کبد کمک میکند. علاوهبراین قاصدک گیاهی مدر است که به شکل خفیف به افزایش دفع ادرار کمک کرده و در نتیجه دارای اثر پاکسازیکننده است. در ضمن یکی از مهمترین فازهای درمان مبتلایان به دیابت، کاهش وزن است که قاصدک در این زمینه هم تاثیر قابلتوجهی دارد.
شوید
اگر اهل آشپزی باشید لابد میدانید که طعم شود بهشد با ماهی، قارچ و تخممرغ همخوانی دارد. از قدیمالایام از شوید به عنوان گیاهی برای افزایش شیر مادر استفاده میشد، اما امروز محققان به این نتیجه رسیدهاند که این گیاه در درمان دیابت نیز میتواند نقش مهمی داشته باشد و بیش از ۷۰ نوع ماده موثر در کاهش قند خون در این شوید شناسایی شده است.
رازیانه
طعم رازیانه توی دهان با هیچ گیاه دیگری قابل مقایسه نیست و البته عطر قویای هم دارد. در طب سنتی چای رازیانه به عنوان مادهای موثر برای درمان کولیک نوزادی توصیه میشود، اما نتایج تحقیقات جدید نشان میدهد که نمیشود از اثرات این گیاه دارویی در درمان دیابت به سادگی گذشت. انتول یکی از ترکیبات فیتوکمیکال موجود در رازیانه است که فاکتورهای التهابی را در بدن بلوکه میکند و اثرات ضدسرطانی قویای دارد. رازیانه علاوه بر بهبود قند خون و وضعیت دستگاه گوارش، یک ضدسفره قوی هم هست.
سیر
تقریبا هیچ غذای ایتالیایی یا مدیترانهای نیست که سیر جزو مواد اولیهاش نباشد. سیر در بهبود جریان خون نقش دارد و مقوی قلب است و همچنین به عنوان یکی از سبزیجات ضدسرطان شناخته میشود. این سبزی که بعضیها آن را بدبوی پرخاصیت مینامند، سبدی بزرگ از انواع و اقسام ترکیبات ضدالهاتبی است که در کاهش قند خون نیز نقش مهمی را ایفا میکنند. البته خواص سیر به همینجا ختم نمیشود؛ سیر چربی و کلسترول خون را نیز پایین میآورد و به نظر میرسد که بیشتری خواص زیر زمانی خودشان را نشان میدهند که این سبزی را به صورت خام مصرف کنید.
زنجبیل
زنجبیل یکی از بهترین گیاهان برای کاهش قند و چربی خون است که به شیوههای مختلف در درمان دیابت نقش داشته و حتی میتواند به شما کمک کند تا از شر اضافه وزنتان خلاض شوید. متخصصان تغذیه دانشگاه کلمبیا در سال ۲۰۱۲ تحقیقی انجام دادهاند که نشان میدهد سوزاندن کالری بعد از یک وعده صبحانه که شامل نوشیدنی زنجبیلی است، تا ۴۳ کالری افزایش مییابد. علاوه بر این افرادی که همراه غذا یا نوشیدنیهای خود به اندازه ۲ گرم پودر خشک زنجبیل مصرف میکنند، تا سه ساعت بیشتر از سایر افراد سیر میمانند و میتوانند اشتهای خود را کنترل کنند.
نعناع
نعناع شامب انواع ترکیبات آنتیاکسیدانی است که با دیابت، بیماری قلبی، پیری و سرطان مبارزه میکنند. البته افرادی که دچار سوزش سر دل و رفلاکس هستند، بهتر است از مصرف نعناع به خصوص در حجمهای بالا اجتناب کنند چون این گیه دارویی عضلات اطراف دریچه مری به معده را شل میکند و اجازه نمیدهد که دریچه به طور کامل بسته شود.
رزماری
رزماری مقوی قلب است و در درمان سندروم متابولیک هم نقش مهمی دارد. کارنوسول فعالتر ین فیتوکمیکال موجود در رزماری است که استرس اکسیداتیو را پایین میآورد و به همین خازر میتواند نقش مهمی در پیشگیری و درمان انواع سرطانها داشته باشد. یادتان باشد که طعم رزماری با انواع خورشها و غذاهای گوشتی همخوانی دارد و همراه سیبزمینی تنوری بینظیر است.
مریم گلی
مریم گلی نیز یکی دیگر از انواع گیاهان دارویی است که سرشار از آنتیاکسیدانند و در درمان دیابت نقش دارند. دمنوش مریم گلی تسکیندهنده و آرامبخش است و ترکیبات فنولی موجود در آن میتواند شما را در برابر بیماری هولناک آلزایمر بیمه کند. مخلوط عسل و مریم گلی به عنوان نوشیدنی صبحگاهی هم میتواند به عنوان یک ضدویروس قوی عمل کند.
ترخون
ترخون با نام علمی Artemisia dracunculus یکی از بهترین سبزیجاتی است که میتواند به سبد سبزی خوردن شما راه پیدا کند. تاثر ترخون روی از بین رفتن مقاومت سلولهای بدن نسبت به انسولین زبانزد است و همچنین میتواند جلوی پرخوری کردن افراد دیابتی را نیز بگیرد.
آویشن
آویشن فقط برای خوشطعم کردن پیتزا به وجود نیامده و علاوه بر همه اثراتی که در بهبود وضعیت دستگاه تنفس دارد، یک ضددیابت قوی هم هست. محققان تاکنون موفق شدهاند که ۷۵ نوع ترکیب کاهنده قندخون را در آویشن شناسایی کنند. آویشن همچنین به گگروهی از سلولهای ایمنی (ماکروفاژها) کمک میکند تا ترکیبات ضدالتهابی بیشتری بسازند.
زردچوبه
احتمالا اولین بار هندیها بودند که از زردچوبه در غذا پختن استفاده کردند، اما امروز این گیاه به عنوان یکی از مهمترین گیاهان دارویی شناخته میشود و در جلوگیری از سرطان نقش دارد. زردچوبه ادویهای ایدهآل برای کسانی است که مبتلا به دیابت هستند و تحیقات جدید اثرات ضدالتهابی این گیاه را به دقت شناسایی کرده است. یادتان باشد اگر با زردچوبه دوست شوید، میتوانید خودتان را در برابر بیماریهای قلبی و عروقی نیز بیمه کنید. بد نیست بدانید که همه اثرات زردچوبه به مادهای موسوم به کورکومین نسبت داده میشود.