دیابت یک بیماری پیشرونده است که بسته به شرایط شما، پزشک اهداف درمانی شما را تعیین می کند و تصمیم می گیرد که شما به چه درمانی نیاز دارید. برای انتخاب درمان های مختلف فاکتورهای گوناگونی مانند تاثیر برروی وزن، ریسک عوارض قلبی عروقی ، میزان هایپوگلایسمی و قیمت دارو دخیلند.
اهداف کلی کنترل قند خون در بیمار دیابتی به شرح زیر است که البته ممکن است با توجه به شرایط بیمار اندکی متفاوت باشد.
70-130 میلی گرم/دسی لیتر | قبل از غذا |
---|---|
کمتر از 180 میلی گرم/دسی لیتر | 2 ساعت بعد از غذا |
کمتر از 7% | HbA1c |
قدم اول در درمان و کنترل بیماری دیابت اصلاح روش زندگی است. (برای دریافت توصیه های لازم در رابطه با تغذیه و فعالیت بدنی کلیک کنید.)
بسته به نیاز شما ممکن است داروهای خوراکی یا تزریقی برای شما تجویز شده باشد.
داروهای خوراکی :
داروهای خوراکی انواع مختلفی دارند که هر کدام با عملکرد متفاوتی قند خون شما را پایین می آورند.
در ادامه انواع مختلف داروهای خوراکی پایین آورنده قند خون را می بینید:
دسته دارویی | نام داروهای موجود | نحوه عملکرد دارو | توصیه های لازم |
---|---|---|---|
بیگوانیدها | متفورمین | بهبود عملکرد انسولین | در اغلب موارد هنوز بهترین و اولین داروی درمان بیماری دیابت نوع دو محسوب میشود. همراه با وعده های غذایی استفاده کنید |
سولفونیل اوره ها | –گلی بنکلامید –گلی کلازید –گلیمیپراید | افزایش ترشح انسولین از لوزالمعده | برای اجتناب از افت قند خون , وعده های غذایی و میان وعده ها به صورت منظم استفاده شود. |
مگلیتینیدها | رپاگلیناید | افزایش ترشح انسولین از لوزالمعده | برای اجتناب از افت قند خون , وعده های غذایی و میان وعده ها به صورت منظم استفاده شود. |
تیازولیدین دیون ها | پیوگلیتازون | بهبود عملکرد انسولین | هر گونه تورم در پاها یا مشکل در تنفس را به پزشک گزارش دهید |
مهارکننده های آنزیم DPP-IV | - سیتاگلیپتین - لیناگلیپتین | افزایش ترشح انسولین از لوزالمعده بسته به سطح قند خون | هر روز در زمان خاصی از روز استفاده شود. |
مهارکننده SGLT-2 | امپاگلیفلوزین | دفع قند خون از ادرار | به مقدار کافی آب بنوشید. ناحیه تناسلی را خشک نگاه دارید |
مهارکننده های آلفا گلوزیداز | آکاربوز | کاهش جذب قند از دستگاه گوارش | همراه با اولین لقمه غذااستفاده کنید |
- بعضی داروها به صورت ترکیبی وجود دارند.
- توجه کنید که هر دارو ممکن است با اسامی تجاری مختلفی در دسترس باشد.
داروهای تزریقی:
- آگونیست های GLP-1 مانند لیراگلوتاید : با افزایش ترشح انسولین از لوزالمعده بسته به سطح قند، قند خون را کنترل می کند.این داروها باعث کاهش اشتها و تا حدی کاهش وزن می گردد.
- انسولین: انسولین یک ماده شیمیایی پروتئینی است که توسط سلولهایی به نام سلول ( بتا) که در جزایر لانگراس در لوزالمعده قرار دارند، تولید می شود و وظیفه کنترل قند خون در بدن را به عهده دارد.
بدن یک انسان سالم همواره سطح مشخصی از انسولین را در طول شبانه روز تولید می کند که به آن انسولین پایه می گویند. هر زمان که فرد غذا می خورد لوزالمعده برای کنترل قند خون مقداری انسولین متناسب با میزان قند غدا ترشح می کند که به آن قند بعد از غذا می گویند. در یک بیمار دیابتی ترشح طبیعی و عملکرد انسولین مختل می شود و ممکن است بیمار به تزریق انسولین نیاز پیدا کند. پزشک شما بر اساس شرایط بیماری شما ممکن است رژیم انسولین درمانی متفاوتی برای شما تجویز نماید و از انسولین های مختلفی برای کنترل قند خون پایه و بعد از غذای شما استفاده کند.
نیاز روزانه شما به انسولین بستگی به میزان قند خون شما دارد.
پزشک شما نتایج قند خون شما را بررسی می کند و در مورد نوع انسولین شما و مقدار دوزی که بدن شما به آن نیاز دارد تصمیم خواهد گرفت.
منابع تهیه انسولین
انسولین ها با توجه به منبع تهیه به سه دسته تقسیم می شوند:
۱- انسولین حیوانی: این انسولین از عصاره لوزالمعده پستاندارانی که انسولین آنها مشابه انسولین انسانی است، تهیه می شود.این نوع انسولین امروزه استفاده نمیشود.
۲- انسولین انسانی: انسولین انسانی از لوزالمعده انسان تهیه نمی شود اما شبیه انسولینی است که در بدن انسان ساخته می شود
۳-انسولین آنالوگ: دانشمندان تلاش کردهاند با ایجاد تغییراتی در ساختمان انسولین انسانی ، دارویی تولید کنند که با تجویز آن بیشتر بتوان فیزیولوژی بدن را شبیه سازی کرد.
از آنجا که میزان و مدت اثر انسولینهای انسانی (NPH, Regular) با ترشح طبیعی انسولین پایه و انسولین بعد از غذای بدن کمی متفاوت بود، انسولینهای آنالوگ ساخته شدند.
انواع انسولین:
نوع انسولین | مدت اثر | نام دارو | نام برند | شفاف/ کدر | شکل دارویی | نکته |
---|---|---|---|---|---|---|
وابسته به غذا | سریع الاثر | گلولیزین | اپیدرا | شفاف(آبکی) | قلم | بلافاصله قبل یا همراه غدا تزریق شود |
آسپارت | نوورپید | |||||
لیسپرو | هومالوگ | |||||
کوتاه اثر | رگولار | لانسولین آرو .... | شفاف(آبکی) | ویال و سرنگ – کارتریج | 30-45 دقیقه قبل از غدا تزریق شود | |
پایه | متوسط الاثر | ان پی اچ | لانسولین ان و... | کدر(شیری) | ویال و سرنگ – کارتریج | 1 یا 2 بار در روز تزریق شود |
طولانی اثر | گلارژین | لانتوس | شفاف(آبکی) | قلم | 1 بار در روز تزریق شود | |
توژِیو | ||||||
دتمیر | لومیر | شفاف(آبکی) | قلم | 1 یا 2 بار در روز تزریق شود | ||
مخلوط | مخلوط کوتاه اثر و متوسط الاثر | ترکیب ان پی اچ و رگولار 70/30 | لانسولین 70/30 | کدر(شیری) | ویال و سرنگ – کارتریج | 2 بار در روز تزریق شود |
آسپارت دو فازی 70/30 | نوومیکس | کدر(شیری) | قلم | 2 بار در روز |
انواع رژیم های انسولین درمانی به شرح زیر است:
- انسولین پایه به تنهایی
- انسولین پایه به همراه یک یا چند تزریق انسولین وابسته به غذا
- انسولین های مخلوط
زمانی که انسولین برای شما تجویز می شود، شما نیاز خواهید داشت که قند خونتان را طبق توصیه پزشکتان اندازه گیری کنید و مقدار آن را در جدولی مانند جدول زیر یادداشت نمایید.
نگهداری انسولین:
انسولین ها به صورت کلی قبل از اولین استفاده در یخچال (دمای ۲ – ۸ درجه سانتیگراد) نگهداری شوند.
پس از اولین استفاده می توان انسولین ها را تا ۴ هفته در دمای اتاق (۲۵ درجه) نگهداری نمود و پس از آن باید دور ریخته شوند.
انسولین نباید دچار یخ زدگی شود و همچنین نباید در مکان های داغ و در معرض نور مستقیم خورشید مانند داشبورد ماشین یا کنار لبه پنجره نگهداری شود .
اگردر حالت عادی، ماده انسولین شما شفاف بوده ولی به شکل غیر شفاف تغییر رنگ داده است یا به حالت لخته ای شکل یا کریستالی تغییر شکل داده است، آن را دور بیندازید و از ویال یا قلم جدیدی استفاده کنید.
همیشه به عنوان یدک یا دخیره یک قلم یا ویال انسولین اضافه داشته باشید.
فقط انسولین های ان پی اچ و رگولار را می توان با هم مخلوط کرد.
در صورت داشتن هر گونه سوالی درباره انسولین خود با تیم درمانیتان تماس بگیرید.
نحوه تزریق انسولین:
انسولینتان را انتخاب کنید تا فیلم آموزش نحوه تزریق آن را مشاهده نمایید.